Các mẹ có biết tỷ lệ mang thai ngoài tử cung là khoảng 1 và 2% của ca sinh tự nhiên tại các nước đang phát triển và đây là nguy cơ gây tử vong cả mẹ và bé lên tới 1-3% ở các nước như Viết Nam không? Thật đáng sợ phải không nào? Ở các nước đang phát triển tỷ lệ này chỉ từ 0,1 đến 0,3% nhờ y học phát triển cùng với việc khám thai định kỳ. Việc khám thai rất quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc thai nhi ra đời có khỏe mạnh hay không. Việc khám thai bằng biện pháp siêu âm sẽ giúp bác sĩ nhanh chóng phát hiện những bất thường cho các mẹ: Thai ngoài tử cung, đa thai, thai chết lưu, các dị tật bẩm sinh, các vấn đề về nước ối, các khối u trong tử cung,.. Trong bài viết này với những kinh nghiêm của mình, xin mạn phép chia sẻ và hướng dẫn các mẹ chi tiết nhất có thể nhưng gì bản thân em đã trải qua và học được trong thời gian bầu bí và làm mẹ vừa rồi, bắt đầu nào!
Tại sao phải khám thai định kì?
Các mẹ chắc hẳn ai ai cũng đều lo lắng trong lần đầu làm mẹ, vì thế mà việc khám thai định kỳ là việc làm hết sức cần thiết để kịp thời phát hiện các bệnh tiềm ẩn của thai nhi và thai phụ, cũng như những nguy cơ mắc bệnh phụ khoa có thể gây ra trong quá trình mang thai và sinh nở. Sau đây mình sẽ trả lời giúp các mẹ câu hỏi tại sao phải khám thai định kì này
Trong khi mang thai, người phụ nữ phải trải qua các quá trình biến đổi về giải phẫu, tâm lý, nội tiết… để cơ thể thích nghi với thời kỳ mới – thời kỳ mang thai. Vì vậy, trong thời kỳ này người phụ nữ cần có những thông tin, hiểu biết cần thiết để có thể tự chăm sóc mình đồng thời biết được các yếu tố nguy cơ để đi khám. Để biết rõ những thông tin này thì điều quan trọng là các thai phụ nên thực hiện việc đi khám thai định kỳ rồi phải không?
Qua khám thai, sẽ xác định được tình trạng sức khỏe của mẹ và con cũng như phát hiện kịp thời các yếu tố, nguy cơ và xử lý kịp thời, ngăn chặn được yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và con.
Vì sức khỏe, lợi ích chung cho cả mẹ và con, phụ nữ mang thai cần phải thực hiện khám thai định kỳ ít nhất 3 lần trong một thai kỳ để được cán bộ y tế quản lý và theo dõi sức khỏe mẹ và con trong suốt thời kỳ mang thai; xác định cho mình nơi đẻ an toàn, phát hiện những trường hợp bệnh lý để đặt vấn đề điều trị kịp thời, đồng thời tư vấn những thông tin cần thiết giúp người phụ nữ tự chăm sóc sức khỏe mẹ và con tốt hơn. Với bản thân mình thì việc đi khám thai định kì cũng sẽ giúp cho tâm lý của bản thân thoải mái hơn, giảm bớt tâm trạng lo âu tránh ảnh hưởng đến mình và con nữa.
Khám thai định kì lần đầu tiên
Vậy liệu các mẹ có thắc mắc khi nào thì phải khám thai định kì lần đầu tiên và cần phải khám những gì không? Sau đây là một vài chia sẻ của mình dành cho các mẹ:
Khi nào phải khám thai định kì lần đầu tiên?
Ngay sau khi kiểm tra que thử thai mà bạn thấy xuất hiện 2 vạch màu đỏ, hoặc thấy trễ kinh 1 tuần (nếu thực sự có thai nghĩa là mẹ đã có thai được khoảng 5-6 tuần) thì bạn nên đi khám thai càng sớm càng tốt. Lần khám thai định kỳ đầu tiên này có ý nghĩa rất quan trọng. Bác sĩ sẽ chẩn đoán mẹ có thai hay không một cách chính xác nhất, thai vào tử cung chưa, thai được bao nhiêu tuần? Việc xác định chính xác tuổi của thai sẽ là cơ sở cho việc theo dõi sự phát triển của thai nhi ở các mốc khám thai quan trọng sau này (thai càng lớn, đặc biệt là sau 3 tháng đầu, việc xác định tuổi thai sẽ càng giảm độ chính xác). Chính vì thế đừng chần chừ đi khám thai ngay khi phát hiện mình có thai bạn nhé!
Khám thai lần đầu phải khám những gì?
Quy trình khám thai lần đầu tiên sẽ bao gồm khám sức khỏe toàn diện và khám phụ khoa cho mẹ, tiếp đến sẽ là kiểm tra thai thông qua việc siêu âm đầu dò (đối với thai nhi dưới 8 tuần tuổi)/ siêu âm thành bụng, nghe tim thai (đối với thai nhi trên 8 tuần tuổi). Sau đó bác sĩ sẽ hẹn lịch khám thai và xét nghiệm lần tiếp theo để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi được tốt nhất.
Các mốc khám thai quan trọng
Các mốc khám thai quan trọng mẹ không thể bỏ qua để có thể cho ra đời một em bé khỏe mạnh gồm:
Ngay khi phát hiện có thai
Đừng trì hoãn việc khám thai ngay khi bạn xuất hiện cá dấu hiệu thụ thai như trễ kinh khoảng 1 tuần, thử bằng que thử thai lên 2 vạch,…Việc không đi khám sớm có thể sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như: sẩy thai sớm, thai lưu do bất thường ở tử cung hay do gien,.. mà mẹ không hề hay biết. Đặc biệt việc khám sớm còn phát hiện ra thai ngoài tử cung rất nguy hiểm cho tính mạng người mẹ. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và siêu âm để xác định tuổi thai, tình trạng của thai (liệu thai đã nằm trong tử cung chưa, đã có tim thai chưa,.. ) và các bệnh lý khác để có biện pháp can thiệp kịp thời.
Tuần thai từ 6 đến 8
Trong khoảng thời gian từ tuần thứ 6 – 8 của thai kỳ cũng là lúc mẹ bầu đi khám thai lần thứ 2. Mẹ sẽ được siêu âm xác định tim thai, kích thước túi ối, chiều dài phôi để xác định thai có phát triển tương xứng với tuổi thai hay không.
Bên cạnh đấy là các bước khám lâm sàng như: cân nặng, đo huyết áp xem tình trạng mẹ có bị ảnh hưởng đến sức khỏe hay không để có hướng điều chỉnh phù hợp. Ngay cả bản thân mình trong lần mang thai đầu tiên hay những lần sau này cũng đều không thể tránh khỏi tâm trạng lo âu nên các mẹ dẫu có cảm thấy bản thân có tâm lý không tốt thì cũng hãy bình tĩnh và tuân theo những chỉ định của bác sĩ để có được thể trạng tốt nhất nhé!
Tuần thai từ 11 đến 14
Đây là thời điểm vàng trong số các mốc khám thai quan trọng để siêu âm đo độ mờ da gáy để xác định các bất thường về nhiễm sắc thể nguy hiểm cho bé từ đó có thể gây ra các hội chứng nguy hiểm như: bệnh Down, dị dạng tim, dị dạng chi, thoát vị cơ hoành,…Qua khỏi thời gian này thì việc dự đoán thông qua chỉ số này không còn chính xác nữa. Nếu xác đinh độ mờ da gáy lớn hơn 3mm thì thai phụ sẽ được chỉ định tiến hành chọc ối để chẩn đoán thêm và siêu âm hình thái thai xem liệu có bị dị dạng hay không. Và dựa trên các kết quả này mà bác sĩ sẽ đưa ra kết luận và lời khuyên cho bạn có nên giữ bé hay không.
Và đến tuần thứ 14 của thai kỳ trở đi thì những chất dịch dư thừa ở vùng gáy của bé sẽ được hệ thống bạch huyết hấp thụ hết, và khó có thể phát hiện bất cứ vấn đề bất thường nào. Bác sĩ cũng sẽ thông báo tuổi thai và việc mẹ mang thai đơn hay đôi trong lần khám này. Ngoài ra, các mẹ được khuyên nên làm xét nghiệm Double Test để kiểm soát các bất thường bẩm sinh của thai. Mình cũng thực sự cảm thấy Double Test là một lần kiểm tra quan trọng, các mẹ cũng nên tạo điều kiện tốt nhất để làm bước kiểm tra này nhé.
Tuần thai từ 14 đến 17
Đây là thời điểm mà bạn nên đi khám để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc trước sinh Triple test. Thực ra Triple test không có giá trị chuẩn đoán chính xác lắm mà chỉ đưa ra các dự đoán nguy cơ thai bị Down hoặc dị dạng nhiễm sắc thể. Trong kết quả mà bạn được trả về sẽ được thể hiện dưới dạng “xác suất”, ví dụ 1/200 hay 1/300. Hiện nay, xác suất > 1/250 được xem là có nguy cơ cao, và thai phụ sẽ được tham vấn chọc ối.
Tuy nhiên, dù kết quả tại các mốc khám thai quan trọng có thể nào đi nữa thì quyết định cuối cùng cũng là ở bạn mà thôi. Nếu chẳng may bé có bị mắc các bệnh này thực sự thì bạn và gia đình cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định sinh bé ra hoặc đình chỉ thai kỳ theo lời khuyên của bác sĩ sản khoa.
Tuần thai từ 21 đến 24
Đây là thời điểm được các bác sĩ khuyên bạn nên đến thăm khám và siêu âm nếu muốn phát hiện các bất thường về hình thái của thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng. Cột sống, hộp sọ, não, tim, phổi, thận, cánh tay và chân của thai nhi ở thời kỳ này đều có thể được nhìn thấy.
Nếu quá tuần này thai nhi sẽ quá lớn và khó phát hiện ra các dị tật vì vậy đừng quên đi khám đúng lịch hẹn với bác sĩ các mẹ nhé. Và đối với các dị tất đặc biệt nghiêm trọng các bác sĩ cũng sẽ đưa ra lời khuyên đình chỉ thai nghén. Việc đình chỉ thai nghén thường được khuyên nên thực hiện trước tuần 28 của thai kỳ.
Tuần thai từ 30 đến 32
Đây là tuần thai mà các mẹ sẽ được khám thai và làm một số xét nghiệm công thức máu, thử nước tiểu và tiêm phòng uốn ván. Nếu các mẹ thực hiện siêu âm thai trong các mốc khám thai quan trọng này cũng có thể phát hiện môt số vấn đề như bất thường ở động mạch tim và não, tình trạng phát triển của thai nhi có bình thường không? Nếu có vấn đề bất thường thì lời khuyên với các mẹ là cũng đừng nên lo lắng bồn chồn quá mức càng gây ảnh hưởng đến tình trạng của thai nhi. Bình tĩnh mới là cách giải quyết tốt nhất phải không nào?
Tuần thai từ 35 đến 36
Đến khoảng thời gian này, bạn nên đi khám thai và siêu âm màu để theo dõi doppler động mạch rốn, động mạch não, động mạch tử cung, kiểm tra tình trạng nước ối, dây rốn… chuẩn bị cho quá trình sinh nở sắp diễn ra. Thời điểm này dự đoán cân nặng của em bé khi sinh tương đối chính xác. Một số cơ sở khám thai có thể sẽ cho bạn làm Non-stress test nhằm kiểm tra sức khoẻ của bé và tìm hiểu xem bé có nhận đủ oxy hay không bằng một máy đo tim thai và chuyển động của thai trong vòng 30 phút. Những bước kiểm tra này mình vẫn khuyên là các mẹ nên làm đủ dẫu nó không hề bắt buộc, nhưng việc nắm rõ tình trạng của con yêu chắc hẳn là một việc cần thiết đối với các mẹ.
Tuần thai từ 37 trở đi
Giai đoạn này bé đã đủ cân nặng để có thể chào đời nên bạn cần đến bệnh viện hoặc các cơ sở khám thai để kiểm tra mỗi tuần một lần kể cả khi không thấy dấu hiệu gì bất thường. Nếu bị đau bụng, ra máu, hoặc không thấy bé đạp phải đến khám ngay để kiểm tra tình trạng của bé, tình trạng nhau thai và tình trạng cổ tử cung của mẹ đã sẵn sàng hay chưa. Giai đoạn này cũng là lúc mẹ nên chuẩn bị tâm lý vững vàng cho nhiệm vụ quan trọng và lớn lao nhất của cuộc đời mình rồi.
Khám thai định kì cần khám những gì?
Khi khám thai, sản phụ cần được khám đầy đủ những điều sau và theo mình các mẹ cũng nên ghi nhớ những điều này để nếu lỡ đội ngũ bác sĩ xảy ra tình huống thiếu sót không đáng có thì có thể ngay lập tức bổ sung
- Cần phải cân, đo huyết áp, theo dõi phù chân mỗi lần khám thai, ghi nhận cử động thai của thai nhi.
- Bác sĩ sẽ đo bề cao tử cung, nghe tim thai, thăm khám cổ tử cung để đánh giá độ dài và độ mở của cổ tử cung để kịp thời chẩn đoán và điều trị sớm việc sản phụ sinh non.
- Thử nước tiểu mỗi lần khám thai để có thể kịp thời phát hiện sớm bệnh lý tiền sản giật và những biến chứng.
- Siêu âm để đánh giá sự phát triển của thai, bất thường của thai nhi, lượng nước ối, xác định vị trí bánh nhau, độ trưởng thành của bánh nhau. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm khi khám thai phát hiện bất cứ bất thường nào.
- Thai phụ sẽ được đo biểu đồ tim thai, cơn gò sau khi thai nhi được 35 tuần trở lên, đặc biệt ở những thai kỳ có nguy cơ cao tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, dọa sinh non hoặc chuyển dạ sinh non.
- Xét nghiệm máu tầm soát bệnh lây truyền qua đường tình dục như HIV, viêm gan siêu vi B, giang mai nếu chưa làm hoặc có nguy cơ cao.
Phần kết
Trên đây mình đã cung cấp cho các mẹ những kiến thức cơ bản và đầy đủ nhất về các mốc thời gian quan trọng để mẹ bầu sắp xếp đi khám thai cho thật hợp lí và đảm bảo sức khỏe cũng như sự phát triển toàn diện của thai nhi, nhanh chóng phát hiện và loại bỏ những rủi ro không đáng có. Mẹ bầu cần chú ý đi khám thai đầy đủ để có thể sinh ra những thiên thần nhỏ khỏe mạnh và đáng yêu, đừng vì lười hay vô tâm quên mất để sau này phải hối tiếc mẹ bầu nhé! Chúc các mẹ sẽ có một hành trình làm mẹ thiêng liêng và tuyệt vời nhất trong cuộc đời của mình. Và cũng đừng quên đón chờ và ủng hộ những bài viết bổ ích tiếp theo của mình nhé!
Trả lời